ام آر آی یا روش تصویربرداری با تشدید مغناطیس ( MRI )یکی از روش های پیشرفته تصویربرداری پزشکی است. با استفاده از این روش میتوان تصویر بافت های درونی بدن را دید و از آن طریق مشکلات و بیماری های اعضاء بدن را تشخیص داد. بخاطر استفاده از اشعه های رادیویی در ام ار ای این کار هیچ  خطری برای بدن ندارد .

ام آر آی با تزریق چیست؟

• گاهی جهت تشخیص بهتر نیاز به تزریق وجود دارد که این تزریق به صورت وریدی انجام می شود و داروی مورد استفاده، حاجب یا گادولینیوم نام دارد که بی خطر می باشد.
• ترکیبات گادولینیوم داروهای گرانی هستند و علت آن کمیاب بودن این عنصر در طبیعت MRI در اندام‌ها، مفاصل و به طور کلی در رشته ارتوپدی نیز دارای قدرت نمایش بالایی است.
• به بیان دیگر، MRI در تصویربرداری از رباط ها، زردپی ها، عضلات و مغز استخوان منحصر به فرد و بی نظیر است.
• تشخیص نوع ام ار ای بر عهده پزشک متخصص معالج است.
• با توجه به تشخیص دکتر و امکانات دستگاه ام ار ای، ممکن است قبل از انجام ام ار ای دارویی به صورت وریدی به بیمار تزریق شود.
• اگر بیمار به بعضی داروها حساسیت دارد حتما قبل از تزریق دارو باید آن را به اطلاع پرسنل پزشکی حاضر در اطاق ام ار ای برساند.
• اگر بعد از تزریق بیمار احساس بدحالی کرد باید آن را فورا به پرسنل پزشکی اطلاع دهد.
• در مواردی که ام ار ای با تزریق باشد، لازم است هر نوع سابقه حساسیت دارویی و غذایی، نارسایی کلیوی و … را اطلاع دهید.
• در ضمن بهتر است که حداقل ۴ساعت ناشتا باشید.
• ام ار ای بدون تزریق برای بانوان باردار ممنوعیتی نداشته و خانم ها در دوران شیردهی بهتر است ۲۴ ساعت پس از تزریق از شیر دادن به فرزندشان خودداری نمایند.
• اگر دارویی از قبل مصرف می کردید، نیازی به قطع دارو نیست.
• ام ار ای شکم و لگن (که غالبا همراه با تزریق انجام می شود): ۶ تا ۸ ساعت ناشتا بوده و از ۲۴ ساعت قبل مواد غذایی سنگین مصرف نکنید

نکاتی که به هنگام ام آر آی باید به آن ها توجه داشت

قبل از انجام ام آر آی، دکتر برای بیمار توضیح می دهد که ام آر آی چیست و چه کاربردی دارد

در مورد بیمارانی نارسایی شدید کلیوی که نیاز به دیالیز دارند توصیه می شود که ماده کنتراست را در زمان درست دریافت کرده و پس از انجام ام آر آی باید دیالیز را انجام دهند تا ماده جذب شده از بدن خارج شود.

 به دلیل صدای بلند ممکن است بیمار نیاز به حفاظت از گوش داشته باشد.

هیچ جسم فلزی نباید همراه بیمار وارد اتاق ام آر آی شود

در بعضی از لوازم آرایشی از فلز استفاده میشود پس بهتر است بیمار از لوازم آرایشی استفاده نکند

لباس بیمار نباید هیچ قسمت فلزی اعم از زیپ و دکمه فلزی داشته باشد

اشیا زیر نباید وارد اتاق ام آر آی شوند:

• گیره های مو
• کلید
• سکه
• قلم
• پول
• کارت اعتباری
• گوشی موبایل
• سمعک
• ساعت و جواهرات
• کفش
• کمربند
• لباس هایی که قسمت های فلزی و یا نخ های فلزی دارند

برای اطمینان از اینکه جسم های خارجی فوق وارد اتاق ام آر آی نشوند، یک دست لباس طبی به بیمار داده میشود و بیمار می بایست تمامی لباس های خود را خارج کرده و لباس مخصوس را بپوشد.

سپس از بیمار در مورد مسائل زیر سؤال پرسیده می شود

• پچ های دارویی حاوی فلز
• گیره فلزی دندان
• تیر یا ترکش در بدن
• پیچ و پلاک یا دیگر اجسام فلزی که برای درمان شکستگی استخوان بکار رفته اند
• بعضی از انواع آی یو دی
• پیس میکر
• نورواستیمولاتور کلیپ یا گیره آنوریسم
• اجسام فلزی خارجی که قبلا در بدن وارد شده اند بخصوص در چشم
• وسایل تزریق اتوماتیک دارو
• دفیبریلاتور قلبی
• تاتو
•  اگر باردار هستید باید آن را به تکنیسن ام آر آی اطلاع دهید

طرز کار ام آر آی چیست

امواج مورد استفاده در ام آر آی از جنس امواج رادیویی و مغناطیسی هستند که ضرری برای بدن ندارند. ام آر آی از این واقعیت فیزیکی استفاده میکند که پروتون هایی که در هسته اتم ها قرار گرفته اند مانند کره زمین در حول محور ود با سرعت زیادی میچرخند و در نتیجه یک میدان معناطیسی در اطراف خود تشکیل میدهند.

در ام آر آی بیمار در یک میدان مغناطیسی بسیار قوی قرار میگیرد. این میدان موجب میشود محور چرخش پروتون های هسته اتم ها در تمام بافت های بدن (بخصوص پروتون هایی که در هسته مولکول آب قرار دارند) در امتداد خطوط میدان مغناطیسی ام آر آی قرار گیرند.

سپس امواج رادیویی خاصی به سوی بدن بیمار تابانده میشود. این امواج که بصورت پالس فرستاده میشوند موجب میگردند تا محور چرخش پروتون ها کمی تغییر کند.

با اتمام پالس ردیویی، محور چرخش پروتون مجددا در امتداد خطوط میدان مغناطیس برمیگردد. این برگشت موجب ایجاد یک موج رادیویی (الکترومغتاطیسی) جدید میشود.

سپس این امواج رادیویی ثانویه که از تک تک پروتون ها ساطع میشوند به توسط گیرنده های دستگاه ام آر آی دریافت شده و به کامپیوتر آن ارسال میگردند. کامپیوتر ام آر آی بسیار پرقدرت و با توان محاسباتی بالا است.

در این کامپیوتر امواج دریافت شده بسرعت تحلیل شده و سپس تصاویری براساس این تحلیل ها ساخته میشود که پزشک آنها را بر روی مانیتور دستگاه میبیند و در صورت لزوم آنها را چاپ میکند.

در کامپیوتر ام ار آی مشخص میشود که چه جاهایی از بدن موج رادیویی بیشتری از خود ساطع کرده اند. هرچه شدت موج دریافتی از نقطه ای از بدن بیشتر باشد نشانه تراکم بیشتر پروتون در آن نقطه است و چون فراوان ترین اتم بدن که پروتون دارد اتم هیدروژنی است که در مولکول آب قرار دارد پس هرجایی که موج رادیویی بیشتری ارسال کرده است در واقع آب بیشتری داشته است.

در واقع کاری که ام آر آی انجام میدهد اینست که نشان دهد در چه نقاطی ار بدن آب بیشتری وجود دارد. چون غلظت مولکول آب در بافت های بدن متفاوت است و با بیمار شدن بافت ها این غلظت باز هم تغییر میکند میتوان با استفاده از اطلاعات دریافتی تصویر بسیار دقیقی از شکل بافت های گوناگون بدن ایجاد کرد.

ام آر آی یک روش تصویربرداری دقیق و پرقدرت برای تشخیص مشکلات و بیماری های بافت های بدن است.

یکی از نقاط تمایز این روش با سی تی اسکن در این است که در ام آر آی تصاویر بافت های نرم مانند غضروف، تاندون، لیگامان، عصب و رگ ها بسیار واضح و دقیق دیده میشوند و این روش تصویربرداری بخصوص برای تشخیص بیماری های این بافت ها مفید است.

پس از ام آر آی بیشتر در بررسی مشکلات بافت های نرم بدن استفاده شده در حالیکه سی تی اسکن بیشتر برای بررسی استخوان ها و ضایعات و آسیب های آن مفید است.