زخم بستر چیست؟

زخم بستر بیماریی با ظاهر ناخوشایند و غیر قابل تحمل است که در سطح پوست به وجود می آید. فشار زیاد ناشی از نشستن یا خوابیدن زیاد باعث آسیب به پوست می شود که با نام زخم فشار هم نامبرده می شود.زخم بستر عموما در مناطقی که استخوان است مثل : باسن، مچ پا،پاشنه،استخوان دنبالچه اتفاق می افتد.

سالمندان معلولین افرادی که توانایی حرکت ندارد یا کم توان هستند. همچنین بیشتر کسانی که به مدت طولانی در تخت بستری بوده و تحرک کمی دارند یا از ویلچر استفاده می کنند در معرض بیماری زخم بستر قرار دارند.

علائم زخم بستر

علائم هشدار دهنده زخم بستر یا زخم فشار:

• تغییرات غیرمعمول در رنگ یا بافت پوست
• تورم
• تخلیه چرک مانند
• منطقه ای از پوست که در هنگام لمس نسبت به مناطق دیگر احساس خنکتر یا گرمتر بودند دارد.

مکان های متداول ایجاد زخم بستر

برای افرادی که از ویلچر استفاده می کنند، زخم بستر  اغلب بر روی قسمتهای زیر بر روی پوست ایجاد می شود:

• استخوان دنبالچه یا باسن
• استخوان شانه و ستون فقرات
• پشت بازوها و پاهایی که روی صندلی قرار می گیرند.

برای افرادی که نیاز به ماندن در رختخواب دارند ، ممکن است زخم بستر در مکانهای زیر اتفاق بیفتد:

• پشت یا دو طرف سر
• استخوان شانه
• مفصل ران ، کمر یا استخوان دنبالچه
• پاشنه ، مچ پا و پوست پشت زانوها

انواع و درجات زخم بستر:

بسته به میزان شدت علائم ، زخم بستر می تواند در مراحل زیر طبقه بندی شود:

مرحله اول:

این مرحله ، خفیف ترین مرحله زخم بستر است. و معمولا در لایه بالایی پوست اتفاق می افتد. و از علائم آن، درد ، سوزش یا خورش پوست است.

مرحله دوم:

این مرحله ممکن است کمی عمیق تر و سخت تر باشد. این گونه که قسمتهایی از سطح پوست از بین می روند و چیزی شبیه به تاول مشاهده می شود.

مرحله سوم:

در این مرحله، تمامی بافت های پوست از بین می روند و زخم باز است.

مرحله چهارم:

تمامی بافت های پوست و لایه های زیرین آ«، حتی عضلات و استخوانها از بین می روند.

علل و عوامل موثر در ایجاد زخم بستر

اکنون که یک ایده کلی در مورد مراحل آن دارید، اجازه دهید در مورد علل و عوامل آن صحبت کنیم:

-فشار ثابت بر روی یک قسمت خاص از بدن

-اصطکاکی که باعث می شود پوست بارها در برابر ملافه یا تخت خواب ایجاد کند

-وجود رطوبت و عرق بر روی پوست و به مدت طولانی

-سوختگی

-نشستن یا خوابیدن بر روی سطوح سفت

-سرمازدگی

-مصرف ناکافی مایعات و مواد غذایی

محل زخم قبلی

برخی عوامل می توانند خطر ابتلا به زخم بستر را افزایش دهند:

-بی تحرکی

-عدم احساس در نتیجه ی آسیب های عصبی یا اختلالات

-کمبود تغذیه و هیدراتاسیون

-شرایط پزشکی که بر گردش خون تاثیر می گذارد. مانند:بیماری دیابت و بیماری های عروقی

چه عواملی ریسک تشکیل زخم بستر را در یک فرد بیشتر میکنند

در هر کسی که زیاد حرکت نمیکند و نمیتواند به راحتی وضعیت خود را تغییر دهد ممکن است زخم بستر ایجاد شود. این بیحرکتی ممکن است به علل زیر ایجاد شود

ضعف

فلجی

بیماری یا آسیبی که بیمار را مجبور میکند مدت زیادی دراز بکشد و بیمار به علت درد زیاد قادر به جابجا کردن خود نیست

کما یا کاهش سطح احساس درد مثلا بر اثر مصرف زیاد داروهای ضد درد

علل دیگری که میتوانند احتمال ایجاد زخم بستر را افزایش دهند عبارتند از

سن : پوست افراد مسن نازک تر، ظریف تر، با قابلیت کشش کمتر، خشک تر و شکننده تر از جوان ها است. در افراد مسن قدرت ترمیم و تکثیر پوست هم کمتر میشود.

کاهش حس لمس : آسیب های نخاع یا دیگر بیماری ها یا آسیب های دستگاه عصبی میتواند موجب کاهش حس لمس و همراه با آن کاهش حس درد بیمار شود. به این ترتیب بیمار از تشکیل زخم بستر بی اطلاع مانده و فشار را به پوست ادامه داده و زخم گسترش میابد.

کاهش وزن : در بیماری های مزمن و طولانی، کاهش وزن شدید میتواند موجب کم شدن حجم عضلات و چربی زیر پوستی شده و حالت بالشتک نرمی را که این بافت ها در زیر پوست ایجاد میکنند از بین میرود. در اثر آن پوست تحت فشار زیاد قرار گرفته و زخم میشود.

تغذیه نامناسب : کم شدن دریافتی کالری، پروتئین، ویتامین، مواد معدنی و آب میتواند موجب از دست رفتن سلامتی پوست و مستعد شدن آن به زخم بستر شود.

عدم کنترل ادرار و مدفوع : عدم کنترل ادرار میتواند موجب مرطوب شدن پوست شود و این میتواند پوست را مستعد به زخم بستر کند. آلودگی پوست به باکتری های مدفوع زمینه را برای عفونی شدن زخم بستر فراهم میکند

پوست بشدت مرطوب یا بشدت خشک : هم پوستی که زیاد عرق کرده و مرطوب است و هم پوست خیلی خشک اصطکاک بیشتری با پارچه بستر داشته و احتمال ایجاد زخم بستر را بیشتر میکند.

اختلال جریان خون : بیماری های گردش خون مانند دیابت به علت آسیب رساندن به تغذیه پوست میتوانند احتمال ایجاد زخم بستر را بیشتر کنند.

سیگار : سیگار جریان خون پوست را کم کرده و اکسیژن خون را هم کم میکند. پس در سیگاری ها زخم بستر سریعتر تشکیل شده و دیرتر خوب میشود.

اختلال حواس : بیمارانی که به علت بیماری یا مصرف دارو دچار اختلال حواس و اختلال در قوای شعوری میشوند کمتر خود را در بستر حرکت میدهند و در صورت تشکیا زخم بستر دیرتر متوجه آن میشوند.

اسپاسم عضلات : اسپاسم عضلات یا حرکات غیر ارادی عضلات در بعضی بیماری ها میتواند موجب سایش زیاد پوست بر بستر و ایجاد زخم بستر شود.

عوارض زخم بستر چیست

بعد از تشکیل زخم بستر پس از مدتی عوارضی ایجاد میشود که مهمترین آنها عبارتند از

• عفونت پوست :پوست زخم شده پس از مدتی به علت رشد میکروب ها عفونی میشود. ترشحاتی از زخم خارج شده و زخم بسیار بد بو میگردد.
• عفونت استخوان و مفصل : عفونت پوست میتواند به استخوان و یا مفصل زیر آن گسترش یافته و موجب بروز عفونت در آنها شود.
• عفونت خون : باکتری هایی که در محل زخم بستر شروع به رشد و تکثیر میکنند میتوانند به جریان خون وارد شده و موجب عفونت سراسری در بدن و مرگ بیمار شوند.
• سرطان : اگر زخم بستر به مدت طولانی باقی بماند ممکن است در پوست آن محل نوعی سرطان پوست به نام Squamous cell carcinoma ایجاد شود

ایا زخم بستر واگیر دارد؟

خیر. زخم بستر در اثر خوابیدن زیاد روی یک نقطه از بدن ایجاد می شود و هیچ ربطی به واگیر دار بودن آن به دیگر اعضا ندارد.

درمان زخم بستر

درمان زخم های بستر شامل کاهش فشار بر روی پوست آسیب دیده، مراقبت از زخم ها، کنترل درد ، جلوگیری از عفونت و حفظ تغذیه مناسب است.

درمان زخم بستر در منزل

به علت گسترش این بیماری و خطراتی که این بیماری ایجاد میکند بهتر است برای درمان در منزل با مشاورینی در ارتباط باشید که برای این کار میتوانید با مشاورین ما در تماس باشید